De instructies: een cruciaal punt

Hier moet u aan denken zodra u met de eerste sessies begint.

Instructie bepaalt het succes van een werkplaats. Een kunsttherapiesessie is geen kunstles of een moment van puur vermaak: workshops en oefeningen leiden naar specifieke doelen en stimuleren tegelijk de verbeelding. En om creativiteit zich vrij te laten ontplooien, is het soms goed om haar een kader en richting te geven.

In de kunst spreken we eerder van een bevrijdende beperking dan van een instructie: Het gaat erom grenzen te stellen om stoom te kunnen afblazen. De instructie bestaat uit metaforen en betekenissen, ze schept een ruimte die ideaal is om het creatieve proces te laten ontstaan. Natuurlijk kan men een instructie ongehoorzaam zijn. Maar dat betekent altijd dat u binnen dat kader een beslissing genomen hebt.

Daarom is het nuttig om voor elk van je activiteiten duidelijke instructies te geven. Dit kader moet echter aan elke patiënt aangepast worden. Sommigen zullen hun verbeelding niet meer kunnen ontplooien tegenover al te strenge instructies, terwijl anderen niets meer kunnen scheppen als ze alleen een blanco vel krijgen. Niet al uw workshops hoeven beperkt te zijn, u moet uw creativiteit de vrije loop laten.

Maar u mag nooit het doel van je zittingen uit het oog verliezen.

Sommige van uw patiënten hebben mogelijk psychische aandoeningen en kunnen een ongestructureerd ontwerp niet verdragen.

U moet weten hoe u het juiste evenwicht kunt vinden om een geschikt kader te scheppen dat geen druk op de patiënt legt. Ook al lijken de termen beperkingen en instructies op het eerste gezicht negatief, ze spelen wel degelijk een rol. Het is dan de taak van de kunstzinnig therapeut om de instructies leuk te maken, om de deelnemers aan te moedigen een workshop te motiveren en tegelijk de grenzen aan te geven.

Natuurlijk lenen sommige gebieden zich beter voor beperking dan andere. Het werkt bijvoorbeeld goed in een discipline als schrijven.

De bevrijdende grenzen kunnen verschillende facetten hebben die goed gevarieerd moeten worden. De eerste, meest voor de hand liggende, is de fysieke beperking: het feit dat u dit of dat artistieke medium kiest is al een beperking op zich.

Maar de instructie kan later minder streng worden: Gebruik slechts één kleur, slechts één soort medium of schilder met een bepaald gereedschap. De thematische beperking is de meest klassieke: ze schrijft een uitdrukkingsthema voor. De medium beperking, daarentegen, heeft vooral te maken met groepstherapieën. Het gaat erom een activiteit rond een enkel thema uit te voeren. Alle gemaakte werken zullen één werk of fresco vormen. Deze creatie door meerdere mensen is uitstekend geschikt om sociale banden te smeden. Er is ook een echte voldoening in het voltooien van een gemeenschappelijke taak: Men begrijpt dat vooruitgang geboekt kan worden door de talenten van elk individu te verenigen.

Onthoud dat richtlijnen in de eerste plaats een middel tot expressie zijn. Het feit dat ze gevolgd worden is op zichzelf niet van fundamenteel belang, want, zoals al gezegd is, het overtreden van een regel is ook een vorm van expressie.