Psychologie en filosofie

Wat is psychologie in de letterlijke zin van het woord? Vanuit zijn Griekse wortels is psychē de ziel of geest en logos is taal, rede en wetenschap: psychologie is dus de wetenschap van de ziel, van de geest. Het bestuderen van de geest heeft één vereiste: het bestaan van een geest! Of in ieder geval een losstaand principe van het lichaam, anders onderzocht en dat ten grondslag ligt aan ons gedrag. 

Beschouwingen over psychische verschijnselen vinden we in geschriften die teruggaan tot het oude Egypte. Waarneming, emoties en gewaarwordingen vind je ook in de Griekse mythologie, zoals de Odyssee, en in veel heilige boeken.

Het begrip psychologie zelf is tamelijk oud, als u denkt dat het alleen maar een uitbreiding van de filosofie is. In deze zin is het de filosofie die de ziel bestudeert. De wetenschappelijke component van de psychologie ontstond pas in het midden van de 19e eeuw. Het behandelt dezelfde vragen als de filosofie, maar op een meer empirische, kwantitatieve en rationele manier.

Psychologie stelt dat kennis wordt verkregen door te experimenteren en te observeren. Er moet een concreet onderwerp voor analyse zijn, want experimenten hebben betrekking op dat onderwerp.

Deze discipline is ook verbonden met de geneeskunde. Hippocrates (460-370 v.Chr.) stelde een classificatie van geestesziekten op en ontmaskerde zo het idee van geestesziekte, dat in die tijd nogal werd gelijkgesteld met een demonische manifestatie. Hij onderscheidde de ziekten van de ziel van die van het lichaam. Maar pas in de 19e eeuw kwam de wetenschappelijke psychologie op. Geleidelijk aan ontstonden overal ter wereld universiteitsleerstoelen en laboratoria die zich op dit gebied toelegden.