Sculptuur en materiaalverwerking

Sculpturale vormgeving, vooral met klei, het leidende medium van kunstzinnige therapie, brengt ons in een heel ander perspectief. Hier gaat het niet meer om de directe of indirecte weergave van dingen, maar om de uitdrukking van gevoelens. Het werken met het materiaal roept de herinnering op, die de emotie wekt.

Plastische kunsten zoals collagetechnieken en uitstansen worden bij kunstzinnige therapie gebruikt. De bedoeling is dat u materialen kunt gebruiken die gemakkelijk te hanteren zijn en van de ene activiteit naar de andere meegenomen kunnen worden. Elk medium wekt de zintuigen van de patiënt op een andere manier, hier werken we met de tastzin en het gezichtsvermogen.

Collage maakt een speelsere en vrijere expressie mogelijk dan tekenen en schilderen. Sommige patiënten kunnen zich er zelfs meer op hun gemak door voelen, omdat ze werken met wat er al is: foto’s, tijdschriften en kranten. Het gaat er dus niet om op een blanco vel te scheppen, maar samen te voegen wat u al heeft. Collage is een uitstekende basis voor picturale expressie: u brengt de foto’s naast elkaar, deconsolideert ze en scheidt ze. Dit medium is uitstekend geschikt voor patiënten die zichzelf willen geruststellen over hun identiteit, hun gevoelens willen uiten en hun perceptie van de werkelijkheid willen bijwerken.

Als u beeldhouwt en met klei werkt, komt u echt in een driedimensionale ruimte terecht: U creëert met uw hele lichaam, waarbij u beweging en geest betrekt, en u bent direct met de materie verbonden. Het is het medium van het onbewuste. Het appelleert aan het meest oerlijke in ons. Een activiteit met klei mag nooit te veel instructies bevatten om de ontspannende kwaliteiten ervan niet teniet te doen. Het is een medium dat geschikt is voor hen die het contact met de werkelijkheid willen herstellen en hun autonomie willen ontwikkelen. Het is een activiteit die vaak de hele concentratie van de deelnemers vergt: belangrijk punt dat ook helpt bij het oplossen van problemen.

Materialen die u meestal nodig heeft:

• De beste keuze is klei, waarvan er verschillende soorten zijn: Terracotta past zich goed aan verschillende activiteiten aan en kan in de oven bewerkt worden.
• Deegroller
• Gewaxt papier
• Een oven als u de creaties wilt stoken
• Snijwerktuigen
• Andere soorten materialen: Plasticine, papier-maché, gips, enz.

Beeldhouwkunst en modelleren met gesloten ogen

Duur:

1 uur

Doelstelling:

Het geluid ontdekken. Uzelf vrij uitdrukken. Opnieuw in contact komen met materie.

Materialen:

• Geluid
• Blinddoek
• Muziek als bonus
• Diverse gereedschappen

Instructies:

Deze workshop is een oefening in vrije expressie en een inleidende oefening in het werken met klei. Stel uw patiënt eerst voor om met gesloten ogen met de klei te werken. Dit geeft hem alle tijd die hij nodig heeft om de stof te voelen om eraan te kunnen werken. Dan doet hij zijn blinddoek af en kan de klei nog fijner bewerken met behulp van gereedschap. Ze kunnen dan met elkaar praten over wat hij voelt en wat hij prettig vindt aan dit gevoel. 

Een baksteen in een muur

Duur:

1,5 uur

Doelstelling:

Deze activiteit wordt vooral in groepen gedaan. Het is collectieve schepping door assemblage. Aan angsten en moeilijkheden wordt gewerkt.

Materialen:

• Plasticine of aan de lucht drogende klei

Instructies:

1. Vraag elke deelnemer wat een bakstenen muur voor hem of haar betekent.
2. Elke deelnemer neemt dan een stuk klei en boetseert een baksteen. Aan het eind van de sessie vormen alle bakstenen een muur.
3. Vraag de patiënten zich voor te stellen wat er aan de andere kant van de muur is. Ze moeten dan een voorwerp of teken maken dat het voorstelt. Deze voorwerpen worden dan aan de andere kant van de muur geplaatst.
4. Deze oefening wordt gebruikt om de doelen en hindernissen te bespreken. Bijvoorbeeld: Wat is het verband tussen deze muur en het voorwerp dat ze zojuist gemaakt hebben? De patiënt kan ook praten over de baksteen die hij gevormd heeft. Over de grootte, de stevigheid en de sterkte van de muur in het algemeen.

Is de muur een hindernis of een doorgang? Stelt het gesymboliseerde voorwerp angst of een doel voor?

Wie bent u?

Duur:

1 uur

Doelstelling:

Werk aan uw eigen identiteit, zelfbeeld en perceptie van uw eigen pathologie.

Materialen:

• Geluid van allerlei aard
• Gereedschap (optioneel)

Instructies:

1. Vraag de patiënt een realistisch of abstract voorwerp te maken dat hem in zijn geheel voorstelt. Hij heeft ongeveer 20 minuten om deze activiteit te voltooien.
2. Als u in een groep werkt, vraag dan aan elke deelnemer hoe zijn of haar geestesziekte hem of haar beïnvloedt. Stel uw patiënt deze vraag ook in een individuele sessie.
3. Vraag de patiënt een tweede voorwerp te maken dat symbool staat voor de symptomen van zijn ziekte of de problemen waarmee hij te kampen heeft.
4. De patiënt moet nu het tweede beeld in het eerste integreren.
5. Deze activiteit wordt gebruikt om het zelfbeeld te bespreken en de invloed van symptomen op het individu. Het is de moeite waard om in de groep te werken aan verschillende perspectieven die met de ziekte te maken kunnen hebben.

Variatie – Als de patiënt aan angst lijdt, kan hem gevraagd worden zijn grootste angst uit te beelden of het monster dat hem angst aanjaagt, om een gesprek over dit onderwerp op gang te brengen.

Vaarwel, vrouw

Duur:

1 uur

Doelstelling:

Werk aan onaangename herinneringen en de rol die het geheugen in het leven speelt, en de behoefte aan controle.

Materialen:

• Luchtdrogende klei
• Alles wat gebruikt kan worden om klei te versieren: Pailletten, glitter, kralen, tegels
• Deegroller

Instructies:

1. Geef uw patiënt een stukje klei om met de deegroller plat te maken en geef het dan de gewenste vorm.
2. Geef hem verschillende kleine voorwerpen die u verzameld heeft. Van deze voorwerpen moet hij de klomp klei gebruiken om een mosaik te vormen die voorstelt wat hij wil achterlaten.
3. Deze kralen voor altijd in de klei stoppen symboliseert wat u heeft opgesloten en wat u wilt achterlaten. Het gesprek kan dan verschuiven naar de moeilijkheid om bepaalde dingen te vergeten en van bepaalde gevoelens af te komen die er voor altijd ingebrand lijken te zijn.

Ton-mandala

Duur:

Één of twee sessies, afhankelijk van de omvang van het project

Doelstelling:

Werk aan ontspanning, concentratie en zelfkennis.

Materialen:

• Geluid
• Alles wat als ronde koekjessnijder of andere vormen in verschillende maten gebruikt kan worden: spelden, taartvormen, kleine stukjes hout, kurken, enz.
• Gewaxt papier
• Deegroller

Instructies:

1. Leg eerst de voordelen uit van de mandala (waar we het al over gehad hebben) en van mindfulness.
2. Laat de patiënt dan met de klei werken.
3. Laat hem zien hoe u van dit stuk klei een gelijkmatige ronde vorm maakt door het op het waspapier te leggen en het met de roller plat te maken.
4. Uit deze cirkelvorm kan de patiënt een mandala vormen door symmetrische vormen te maken met de verschillende kleine voorwerpen.
5. Het is mogelijk de activiteit tijdens een andere sessie voort te zetten en de creaties te verbranden. De mandala’s kunnen dan beschilderd worden met kleuren die met de emoties van de patiënt te maken hebben.