Kunsttherapie en neurowetenschappen

Nu we enkele principes van de werking van de menselijke hersenen hebben uitgelegd, rijst de vraag welke verbanden er bestaan tussen deze structuren en het proces van artistieke schepping?

Een aantal onderzoeken laat zien hoe beeldende therapie en neurowetenschap met elkaar verbonden zijn. Ze zijn nauw verwant aan nieuwe bevindingen over hoe de hersenen werken. In het verleden werd vaak gesproken over een volledige scheiding tussen de linker en rechter hersenhelft, die elk specifieke taken vervullen.

Tegenwoordig zien we de hersenen als een netwerksysteem waarin elke hersenhelft nodig is. De linker hersenhelft correspondeert dan met het expliciete, het rationele, het bewuste en het verbale. De rechterhersenhelft correspondeert met het ervarene, het onbewuste en het non-verbale.

Trauma kan onbewust worden geblokkeerd, wat betekent dat mensen het zich misschien niet bewust zijn of niet kunnen verwoorden. Tijdens de kunstzinnige oefening worden de visuele, kinesthetische en motorische gebieden aangesproken. Van daaruit kunnen we een pad volgen naar de onbewuste gebieden.

Kunst schijnt een ideaal middel te zijn voor non-verbale communicatie om uit te drukken wat niet in woorden kan worden uitgedrukt. Bovendien zorgt kunst voor zintuiglijke stimulatie, wat nuttig is bij veel ziektes, maar ook voor de ontwikkeling van het kind.

Buiten de kunsttherapie heeft kunst verschillende effecten op de hersenen. Jean-Pierre Changeux behandelde deze onderlinge verbanden op een opmerkelijke manier en legde zo de basis voor de toekomst van de kunstzinnige therapie.

Hij concentreerde zich op de processen in onze hersenen tijdens het artistieke scheppingsproces . Voor hem is dit een soort “Mentale Darwinisme” dat voortvloeit uit de activiteit van de hersenen. In feite kiest de kunstenaar in elk stadium van zijn werk een optie uit een veelheid van mogelijkheden voor hij bij zijn uiteindelijke werk aankomt.

Ook de neuroloog Pierre Lemarquis legt de nadruk op het positieve effect van kunst op onze hersenen en op de algemene effecten van schoonheid op onze gezondheid. Hij heeft zich in het bijzonder beziggehouden met de ziekte van Alzheimer en wijst op het zeer positieve effect van muziek of de contemplatie van kunstwerken.