Werken met kleuren

Hier is een voorbeeld van een dialoog tussen kunstzinnig therapeut en patiënt. De woorden van de kunstzinnig therapeut staan cursief, die van de patiënt vetgedrukt:

De kleur rood overheerst in deze tekening. Betekent deze kleur voor u iets negatiefs of iets positiefs?

Ik zie er iets positiefs in, denk ik. Daarom gebruikte ik het.

Waarom denkt u dat het positief is?

Ik weet het niet precies.

Denkt u bijvoorbeeld aan een voorwerp, een persoon of een situatie als u dit rood ziet?

Het rood deed me meteen denken aan de rozen in de tuin van mijn grootvader. Toen ik jonger was, ging ik er vaak heen. Er was een hele muur vol met rode rozen. Het was prachtig.

Hoe voelt u zich over deze tijd in uw leven?

Als ik er aan denk, voel ik me gelukkig! Op de een of andere manier gelukkiger dan ik nu ben.

Een soort nostalgie, als ik het goed begrijp? Het is eindelijk een rustgevend rood, maar nogal melancholisch.

Dat is juist. Het is een positief gevoel, maar het heeft bepaalde donkere kanten.

Veel persoonlijkheden hebben in de loop van de geschiedenis kleur gebruikt. In de 17e eeuw gebruikte de psycholoog Pierre Janet licht om de hysterie van zijn patiënten te verminderen. In de 20e eeuw Dr. Max Lüscher ontwikkelde een op kleur gebaseerde psychologische Test om in het onderbewuste van de patiënt verborgen informatie aan het licht te brengen. Deze test wordt ook nu nog gebruikt.

Psychiater Carl Jung moedigde zijn patiënten aan om kleur te gebruiken om hun gevoelens dieper uit te drukken. Hij gebruikte het werk van Hippocrates om vier temperamenten te definiëren die met kleur verbonden zijn:

• Een ontspannend blauw dat overeenkomt met een objectieve, afstandelijke, analytische persoonlijkheid.
• Het groen van de aarde: ontspannend, kalm, zacht.
• Het geel van de zon: vrolijk, humoristisch, enthousiast.
• Het rood van het vuur: positief, gedurfd.

Het idee van Jung is dat we al deze energieën in ons dragen – en in verschillende mate. Zo zal ieder mens zich naar een bepaald patroon schikken. Natuurlijk kunnen deze voorkeuren veranderen naargelang de dag en de emoties, maar daar gaat het om in de kunst. De kleuren stellen ons in staat het moment te evalueren en nieuwe mogelijkheden voor communicatie te scheppen.

De eerste en meest essentiële stap is te werken aan de eigen waarnemingen van de patiënt. Om dit te doen moet hij begrijpen hoe hij de kleuren waarneemt. Laten we nu twee oefeningen bekijken die met dit symbolische aspect van kleuren te maken hebben. U kunt ze gebruiken om een relatie tussen u en uw patiënt op te bouwen en hem te helpen zichzelf beter te begrijpen.