PTSS & Trauma

Laten we nu eens kijken naar een tweede veel voorkomende stoornis: posttraumatische stressstoornis en stoornissen die algemeen met trauma geassocieerd worden. Deze aandoening veroorzaakt veel symptomen en kan verschillende oorzaken hebben. De getroffene wordt altijd geconfronteerd met een traumatische gebeurtenis: Oorlog, verkrachting, verkeersongeval, beroving…

Hij kan het rechtstreeks ervaren hebben, er herhaaldelijk aan blootgesteld zijn of er gewoon getuige van geweest zijn, maar toch de psychologische gevolgen ervan gevoeld hebben. “Psychotrauma” is in het algemeen de toestand waarin we verkeren als een traumatische gebeurtenis zich voordoet. Het is een natuurlijke reactie die vaak zelfs noodzakelijk is.

We spreken van posttraumatische stressstoornis (PTSS) als deze symptomen over een langere periode aanhouden. De symptomen kunnen ook later verschijnen, vaak 1 tot 3 maanden na de gebeurtenis, soms zelfs pas na enkele jaren. Patiënten van elke leeftijd kunnen er last van hebben. De overheersende gevoelens bij deze aandoening zijn angst en een gevoel van hulpeloosheid tegenover de gebeurtenissen in het leven. De patiënt ervaart herbelevingen in de vorm van spontane herinneringen, nachtmerries en flashbacks. Soms zal hij koste wat kost willen vermijden de herinneringen te reproduceren die hem naar de gebeurtenis leidden.

Hij kan er zelfs van afzien mensen te willen zien die hem aan het voorval herinneren: dit is het verschijnsel van vermijding.

Deze toestand van stress leidt tot cognitieve en emotionele stoornissen, zoals veelvuldig zelfverwijt, negatieve overtuigingen, zich afkeren van andere mensen en onvermogen om gelukkig te zijn.

Posttraumatische stress leidt ook tot over-activering van het zenuwstelsel, wat zowel irascibiliteit als over voorzichtigheid tot gevolg kan hebben. Het veroorzaakt vaak slaap- en concentratieproblemen.

In de regel gaat men na een maand van een toestand van acucrisis, een overgangsfase van schok na de gebeurtenis, in een toestand van posttraumatische stressstoornis. Als dit langer dan zes maanden duurt, spreekt men van chronische posttraumatische stress.

De meeste getroffenen herstellen binnen drie maanden. Mensen die PTSS (posttraumatische stressstoornis) ontwikkelen na een traumatische gebeurtenis krijgen in veel gevallen bovendien te maken met een andere pathologie: Depressie, verslaving of angststoornissen. Hoe kom je uit deze toestand?

Psychotherapie – In het geval van posttraumatische stress worden specifieke psychotherapietechnieken gebruikt, zoals EMDR of Eye Movement Desensitisation and Reprocessing. In het Duits betekent dit “desensibilisatie en verwerking door oogbewegingen” spreken. De patiënt concentreert zich op de stressvolle ervaring terwijl de oogbewegingen gestimuleerd worden. Het is een persoonsgerichte benadering die een sterke verbinding tussen lichaam en geest tot stand brengt.

Door psychoanalyse – Hierbij gaat het erom de traumatische gebeurtenis terug te voeren tot de oorsprong. Het is een langdurig proces.

Door medicijnen – Vaak met antidepressiva, maar psychotherapie blijft een essentiële stap in de behandeling van PTSS.

Alleen – Sommige mensen genezen alleen of door een sterke sociale band.

Hoe zit het met kunstzinnige therapie? Kunstzinnige therapie heeft veel positieve effecten voor de patiënt die aan PTSS lijdt. Natuurlijk kunnen we bij elke pathologie spreken over het heilzame en ontspannende effect van kunst op de hersenen. In dit geval staat de dialoog tussen therapeut en patiënt centraal, omdat de patiënt het vertrouwen in de buitenwereld, dat hij vaak niet meer heeft, moet herwinnen.

Het ondernemen van een nieuwe activiteit zal de negatieve emoties van de patiënt verminderen. Het feit dat u iets gemaakt heeft en het probeert te interpreteren speelt ook een rol bij het veranderen van de waarnemingen. Kunstzinnige activiteit werpt zo een positief licht op iemands leven en bestaansreden. We zijn hier aan de onbewuste kant van kunst, omdat de persoon die aan een trauma lijdt zijn gedachten en gevoelens onderdrukt: kunsttherapie is er om de stilte te doorbreken als eenvoudige taal niet meer mogelijk is.

We hebben niet altijd de woorden om uit te drukken hoe we ons voelen. Soms is kunst een beter uitdrukkingsmiddel omdat het niet afhankelijk is van taal. Kunstzinnige therapie kan ook nuttig zijn wanneer kinderen of getraumatiseerde mensen niet de juiste woorden kunnen vinden om te communiceren wat ze doormaken.

Het is natuurlijk niet de bedoeling dat je het werk van je patiënt interpreteert en gelooft dat ze het trauma dat ze hebben meegemaakt getekend hebben! Het is eerder om de patiënt de gelegenheid te geven met zijn werk te beschrijven wat hij wilde uitdrukken, zijn emoties bloot te leggen en zich bewust te worden van zijn gevoelens.

Hij is het die in zijn onbewuste reist en u bent zijn metgezel en steun.